Wat is betonrot?

In de volksmond wordt betonschade ook wel betonrot genoemd, maar wat is dat nu eigenlijk betonrot? Betonschade kent vele oorzaken en uit zich op verschillende wijze. Van aantasting door vorst of brand tot scheuren en het afdrukken van het beton. In veel van de schadegevallen is corrosie van de wapening de schade-oorzaak. Wapeningscorrosie is nog steeds één van de grootste probleemveroorzakers voor de lange levensduur van betonnen constructies.

Constructies worden belast door krachten, die druk- en trekspanningen in de constructiegeven. Het materiaal beton kan goed drukspanningen opnemen, maar bezwijkt snel onder trekspanningen. Om trek te kunnen opnemen, wordt beton meestal gewapend met wapeningsstaal.

Het is algemeen bekend dat onbeschermd staal dat wordt blootgesteld aan de buitenlucht gaat roesten. Roest of eigenlijk corrosie ontstaat door de reactie van ijzer (Fe) met zuurstof (O2) en water (H2O).

Wapeningsstaal in beton komt normaliter zowel met zuurstof als met water in aanraking. Toch treedt er in de basis dan geen corrosie op. Dit komt door de hoge pH (lage zuurgraad) van het beton dat zich rondom het wapeningsstaal bevindt. Deze hoge pH-waarde (pH 12-14) zorgt ervoor dat op het staal een passiveringslaag van ijzeroxide wordt gevormd, dat het staal beschermt tegen verdere corrosie.

De passiveringslaag op het wapeningsstaal in beton kan op twee manieren worden doorbroken:

1. Door binnendringen van koolzuur (CO2) uit de lucht;
2. Door binnendringen van chloride-ionen (Cl-) uit zeewater, dooizouten of andere chloride-houdende oplossingen.

Het gevolg van corrosie van wapening is dat deze steeds dunner wordt, waardoor minder staal beschikbaar is voor het opnemen van de trekspanningen in de betonconstructie.
Het poreuze roestproduct dat ontstaat, heeft een groter volume dan het oorspronkelijke staal. Hierdoor kan het beton rond de wapening (dekking) worden afgedrukt. We noemen dit ook wel carbonatatie-geïnitieerde wapeningscorrosie.

In het geval van corrosie ten gevolge van het binnendringen van chloride-ionen kan putcorrosie optreden, waardoor zeer lokaal de wapeningsdiameter sterk kan zijn verminderd. Deze corrosievorm heeft een oplosbaar roestproduct, waardoor dit vaak pas in een laat stadium wordt waargenomen in de vorm van bruine (roest)vlekken aan het betonoppervlak. We noemen dit ook wel chloride-geïnitieerde wapeningscorrosie.

Betonrot, of eigenlijk wapeningscorrosie zorgt ervoor dat gevaarlijke situaties kunnen ontstaan door vallende delen. Daarnaast verdwijnt zo de beschermende laag beton rond de wapening waardoor de corrosiesnelheid toe neemt. Daarnaast verminderd de diameter van de wapening en kan het beton de trekspanningen in de constructie minder goed overdragen naar de wapening, waardoor de constructieve veiligheid in het geding kan komen.